Ολο και πιο κοντά έρχεται η ώρα των big deals για τον κλάδο των super markets, με τους ισχυρότερους «παίκτες» να τα δίνουν όλα για να κερδίσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μερίδιο της συρρικνωμένης πίτας.
Οι σαρωτικές ανακατατάξεις στην αγορά των «μικρών» και οι επιλεγμένες εξαγορές περιουσιακών στοιχείων διαλυμένων εταιριών ήταν -καθώς φαίνεται- το «ορεκτικό», με το… κυρίως πιάτο να περιλαμβάνει το «φάγωμα» και κάποιων «μεγάλων» πλην αδύναμων.
Βασικό ρόλο στο (ή στα) mega deal(s) έχουν πλέον οι τράπεζες, οι οποίες πιέζουν για τη δημιουργία μεγαλύτερων και πιο εύρωστων σχημάτων, γεγονός που επιβεβαιώνει τις δηλώσεις κορυφαίων στελεχών του κλάδου ότι η εγχώρια αγορά της οργανωμένης λιανικής θα εξελιχθεί σε «παιχνίδι για λίγους».
Η πρόσφατη εξαγορά των καταστημάτων της Μakro στην Ελλάδα από την εταιρία Σκλαβενίτης, εκτός του ότι σηματοδοτεί το μέλλον, δείχνει και ότι οι κινήσεις για τη συγκέντρωση δυνάμεων επισπεύδονται.
Ηδη ελάχιστες ημέρες από την επισημοποίηση του big deal έχουν ανακοινωθεί ακόμη τρεις εξαγορές. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έδωσε την έγκρισή της για την εξαγορά από τον συνεταιρισμό ΣΥΝ. ΜΕΛΩΝ ΙΝΚΑ Π.Ε. του συνόλου των μετοχών της αλυσίδας σούπερ μάρκετ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΤΗΜΑΤΟΜΕΣΙΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΒΙΔΑΛΗΣ ΜΑΡΚΕΤ Α.Ε. με τον διακριτικό τίτλο ΒΙΔΑΛΗΣ ΜΑΡΚΕΤ Α.Ε., η οποία δραστηριοποιείται σε νησιά των Κυκλάδων (Σύρο, Τήνο, Πάρο, Νάξο, Μήλο και Σαντορίνη), στην Κάλυμνο και τη Χίο και διαθέτει 12 καταστήματα σούπερ μάρκετ και τρία καταστήματα cash & carry. Το ΙΝΚΑ Χανίων θα ενισχύσει τον τζίρο του κατά 43.734.000 ευρώ.
Σχεδόν ταυτόχρονα σχεδόν η Ι. & Σ. Σκλαβενίτης ανακοίνωσε ότι ολοκληρώθηκε η συμφωνία εξαγοράς από τη Βερόπουλος Α.Ε. του 60% της κρητικής αλυσίδας σούπερ μάρκετ Χαλκιαδάκης Α.Ε. Η εξαγορά της Χαλκιαδάκης με τίμημα 22.000.000 ευρώ εξασφαλίζει στη Σκλαβενίτης επιπλέον 38 καταστήματα, τα οποία απασχολούν 940 άτομα προσωπικό, έχουν τζίρο περί τα 132.000.000 ευρώ (2013) και προστίθενται στα 110 που ήδη διαθέτει το δίκτυο. Ταυτόχρονα διευρύνει το δίκτυό της εκτός Αττικής και ειδικότερα σε μια σημαντική αγορά, αυτή της Κρήτης. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το… πάρτι δεν τελειώνει εδώ, καθώς η αλυσίδα βολιδοσκοπεί συνεργασίες και με άλλους ισχυρούς παίκτες της ελληνικής αγοράς, ώστε να δημιουργηθεί ένας όμιλος ικανός να κατακτήσει την κορυφή.
Η «συμμετοχή» της εταιρίας Μαρινόπουλος στον ανασχεδιασμό του λιανεμπορικού χάρτη δεν άργησε, με τον leader του κλάδου να ανακοινώνει την εξαγορά του δικτύου των 18 καταστημάτων της αλυσίδας Κρόνος Νικ. Καρακίτσος ΑΕΒΕ στην Αχαΐα, που μεταφράζεται σε επιπλέον τζίρο περί τα 40.000.000 ευρώ. Μάλιστα, ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο έως το τέλος της χρονιάς να ανακοινωθούν και άλλες αντίστοιχες συμφωνίες. Με τη νέα συμφωνία το δίκτυο της Μαρινόπουλος Α.Ε. θα αριθμεί σε σύνολο 906 σημεία πώλησης.
Οι Γερμανοί και οι Ισπανοί που «εξαφανίστηκαν»
Το 2008 το συνολικό μέγεθος σε αξία της αγοράς λιανικής πώλησης ειδών σούπερ μάρκετ στην ελληνική επικράτεια έφτανε στα 11,29 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 9 και πλέον δισ. αντιστοιχούσαν στις πωλήσεις των 10 ισχυρών παικτών, ενώ ο κύκλος εργασιών των 74 μεγαλύτερων αλυσίδων διαμορφώθηκε στα 10,24 δισ. ευρώ. Εξι χρόνια μετά, οι μεγάλες αλυσίδες μειώθηκαν στις 61 (δεν συμπεριλαμβάνονται οι Μαρινόπουλος Α.Ε. και Lidl Hellas, λόγω μη δημοσίευσης ισολογισμού) με τον τζίρο να φτάνει στα 7,16 δισ. ευρώ, μειωμένος κατά 1,96% (143.000.000 ευρώ λιγότερα) σε σχέση με το 2012.
Η συγκέντρωση προς όφελος των «μεγάλων», που φαίνεται ότι θα κορυφωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα, ξεκίνησε δυναμικά πριν από έξι χρόνια.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από την αποχώρηση της γερμανικής εκπτωτικής αλυσίδας Plus (όμιλος Τengelmann) στην αρχή της κρίσης, το 2008, έως τις πρόσφατες εξαγορές των καταστημάτων των εταιριών Makro, Χαλκιαδάκης και Κρόνος στον κλάδο των σούπερ μάρκετ, ο οποίος μετρά απώλειες σε τζίρο τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ σε αυτό το διάστημα, συνολικά 655 καταστήματα 22 μεγάλων και μικρότερων αλυσίδων έχουν περάσει στα χέρια των ισχυρών παικτών, ενώ ακόμη 282 «χάθηκαν» από τον χάρτη.
Μεταξύ των «χαμένων» σημάτων κατά τη διάρκεια της κρίσης οι Γερμανοί έχουν το ρεκόρ, καθώς -εκτός της Plus και της Makro- αποχώρησε… κυριολεκτικά νύχτα και η γερμανική εκπτωτική αλυσίδα Aldi. Υπενθυμίζεται ότι η Αldi, με τζίρο 70.000.000 ευρώ, ανακοίνωνε το καλοκαίρι του 2010 τη διακοπή λειτουργίας των 38 καταστημάτων της στην Ελλάδα. Ετσι ναυάγησαν τα σχέδια για δίκτυο άνω των 240 καταστημάτων και οι προσδοκίες για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, καθώς ήδη απασχολούσε γύρω στους 700 εργαζομένους.
Στην ίδια κατηγορία ανήκει και η ισπανική Dia με 381 καταστήματα, εκ των οποίων περίπου 160 ενσωματώθηκαν στην Carrefour Μαρινόπουλος, ενώ στους «εξαφανισμένους» συμπεριλαμβάνεται και η πτωχευμένη Ατλάντικ με περίπου 168 καταστήματα, 400.000.000 ευρώ τζίρο και χιλιάδες εργαζομένους.
Σχέδια για επενδύσεις 300.000.000
Στο μερίδιο και στον τζίρο των «εξαφανισμένων» οι πλέον κερδισμένοι είναι κυρίως οι τρεις ισχυρότεροι του κλάδου (Μαρινόπουλος, ΑΒ Βασιλόπουλος, Σκλαβενίτης) οι οποίοι εκτός του ότι «σκανάρουν» συνεχώς την αγορά των μικρομεσαίων προς αναζήτηση ευκαιριών επέκτασης, συνεχίζουν να κινούνται επιθετικά και στο κομμάτι της αυτόνομης ανάπτυξης. Μόνο το 2014 σχεδιάζουν να επενδύσουν έως 300.000.000 ευρώ.
Συγκεκριμένα, τα δύο τελευταία χρόνια στο δίκτυο της εταιρίας Μαρινόπουλος ενσωματώθηκαν 166 καταστήματα, είτε από εξαγορές είτε μέσω συμφωνιών franchise. Προηγήθηκαν οι συμφωνίες με την Αρβανιτίδης για την ένταξη στο δίκτυο της εταιρίας -διά του franchise- 149 καταστημάτων, με την Elite – Αριάδνη για την ένταξη -διά του franchise- επτά σούπερ μάρκετ,, εκ των οποίων τα έξι στο Ηράκλειο και το ένα στη Χερσόνησο Κρήτης, με τις αλυσίδες ΜΑΡΚΕΤΑ και Παλαμάρης για την εξαγορά οκτώ καταστημάτων και με την αλυσίδα Τοξότης για τη συμφωνία για δύο καταστήματα στη Σάμο.
Σε εξαγορές 16 καταστημάτων από τις αλυσίδες Μπαλάσκας, Βασιλειάδης, Ποδαράκης, Καραγεώργος, Αρβανιτίδης, Welcome και Εxtra Πρώτα έχει προχωρήσει και η ΑΒ Βασιλόπουλος.
Καλή είναι η… σοδειά και της Σκλαβενίτης, η οποία πριν από τη συμφωνία με τη Metro για τα καταστήματα της Makro και το 60% της Χαλκιαδάκης, έχει προχωρήσει στην ενίσχυσή της με 18 καταστήματα που εξαγόρασε από τις Δούκας, Μπαλάσκας και Εxtra Πρώτα.
Ξανθή Γούναρη
Μ.Η.Τ. 232120