Ερωτήματα προκαλεί η κυβερνητική εμμονή στην επιλογή δύο και τριών συμβούλων για κάθε δημόσιο οργανισμό που ιδιωτικοποιείται, ενώ πληθαίνουν οι φωνές όσων υποστηρίζουν ότι στήνεται πάρτι εκατομμυρίων ευρώ. Μέχρι σήμερα η κυβέρνηση δεν έχει προχωρήσει σε καμία ιδιωτικοποίηση, αλλά έχει προσλάβει σαράντα συμβούλους για είκοσι προς πώληση οργανισμούς, ενώ εντός του Αυγούστου θα έχουν επιλεγεί άλλοι δεκαπέντε διεθνείς οίκοι! Αν και οι αμοιβές των συμβούλων ποικίλλουν, τα στελέχη της αγοράς θεωρούν πως δεν κινούνται κάτω από 4.000.000-5.000.000 ευρώ. Δηλαδή η συνολική δαπάνη για το Ελληνικό Δημόσιο μπορεί να φτάσει και τα 200.000.000 ευρώ.
Μάλιστα, όλοι σχεδόν οι σύμβουλοι έχουν επιλεγεί με απευθείας ανάθεση, επειδή η κυβέρνηση δήθεν πιέζεται από την τρόικα. Ετσι δεν είναι γνωστοί κρίσιμοι όροι, όπως για παράδειγμα αν οι διεθνείς οίκοι θα πάρουν το λεγόμενο success fee, στην περίπτωση που ολοκληρωθεί επιτυχώς μια ιδιωτικοποίηση. Σε ποιο ύψος ανέρχεται το συγκεκριμένο μπόνους; Το success fee αποτελεί μόνο ένα τμήμα της αμοιβής ενός συμβούλου, όπως δείχνει η διεθνής εμπειρία. Οι επενδυτικοί οίκοι και οι νομικοί σύμβουλοι χρεώνουν για κάθε ημέρα συνεργασίας, ανεξάρτητα από το αν θα πωληθεί ή όχι ένας οργανισμός ή ακίνητο, χωρίς να είναι γνωστή η επιβάρυνση για το Ελληνικό Δημόσιο.
Οσοι παρακολουθούν το βαλτωμένο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων αδυνατούν να κατανοήσουν γιατί το υπουργείο Οικονομικών προσλαμβάνει δύο και τρεις συμβούλους, όταν γνωρίζει πως όσο περισσότεροι είναι οι εμπλεκόμενοι τόσο πιο δύσκολη είναι η συνεργασία και -συνεπώς- μεγαλύτερη η καθυστέρηση. Στο πρόγραμμα υπάρχουν έργα για τα οποία έχουν επιλεγεί τρεις και τέσσερις διαφορετικοί σύμβουλοι, ενώ για κάποια περισσότερο κρίσιμα έχουν προσληφθεί ένας ή δύο.
Για την αξιοποίηση ακινήτων του Δημοσίου, για παράδειγμα, επελέγησαν επτά ελληνικές τράπεζες! Για την πώληση της ΔΕΠΑ έχουν επιλεγεί τρεις επενδυτικοί σύμβουλοι και δύο νομικά γραφεία! Για την πώληση των τεσσάρων Airbus της πρώην Ολυμπιακής το Δημόσιο προσέλαβε τη Lazard, έναν νομικό σύμβουλο και έναν «σύμβουλο αποτίμησης»! Σε ορισμένες περιπτώσεις προσλαμβάνονται νέοι σύμβουλοι για διαδικασίες ιδιωτικοποιήσεων που είχαν προχωρήσει στο παρελθόν, αλλά δεν ολοκληρώθηκαν. Η κυβέρνηση έφτασε μέχρι του σημείου να αναζητεί σύμβουλο για τα «φρουτάκια» (βιντεολόττο), όταν έχει καταθέσει στη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο… Στις 19 Ιουλίου δημοσιεύτηκε η προκήρυξη για νομικό σύμβουλο σε θέματα αδειών για τα «φρουτάκια» και μάλλον θα επιλεγεί μετά την ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου.
Οσοι επισημαίνουν τον αδιαφανή τρόπο επιλογής των συμβούλων υπενθυμίζουν και την περίπτωση της βρετανικής CC&C, που είχε επιλεγεί πανηγυρικά από τη διυπουργική επιτροπή αποκρατικοποιήσεων ως συντονιστής του συνολικού προγράμματος (μαζί με την Εθνική Τράπεζα). Στη συνέχεια αποκαλύφθηκε πως η CC&C είχε ιδρυθεί στα τέλη Δεκεμβρίου, με μετοχικό κεφάλαιο 1 λίρα, προκειμένου να διοριστεί από το παράθυρο ευνοούμενος της κυβέρνησης. Δεν διευκρινίστηκε ποτέ αν η εταιρία της μιας λίρας ήταν επιλογή του Μεγάρου Μαξίμου ή του τέως υπουργού Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου.
Η πληθώρα των συμβούλων, αλλά κυρίως το μονοπώλιο των ευρωπαϊκών οίκων, έχει προκαλέσει και την αντίδραση των ΗΠΑ. Μόνο η Citibank (για το Ελληνικό) εμφανίζεται από αμερικανικής πλευράς στον μακρύ κατάλογο των συμβούλων και ήδη έχουν εκφραστεί παράπονα στο υπουργείο Οικονομικών.
Φώτης Κόλλιας
H άγνωστη αμοιβή της Lazard που είναι ειδική στις χρεωκοπίες
Οταν η Αργεντινή προσέλαβε το 2003 τον αμερικανικό επενδυτικό οίκο Lazard ως σύμβουλο για τις διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές (είχε χρεοκοπήσει από τον Δεκέμβριο του 2001), φρόντισε να ανακοινώσει στους φορολογουμένους την αμοιβή της: Θα ήταν 190.000 δολάρια τον μήνα. Η Lazard είχε επικρατήσει σε διαγωνισμό που είχε προκηρύξει η κυβέρνηση της Αργεντινής, γιατί ήταν φθηνότερη από τις Morgan Stanley και UBS Warburg.
Στην Ελλάδα, οι φορολογούμενοι έμαθαν με καθυστέρηση και διά των διαρροών πως ο διεθνής οίκος συμβουλεύει την κυβέρνηση σε θέματα αναδιάρθρωσης χρέους και είχε επιλεγεί χωρίς διαγωνισμό και με άγνωστη αμοιβή. Επειτα από αρκετές εβδομάδες φημολογίας, τον Μάιο του 2010 η συμφωνία κυβέρνησης – Lazard επιβεβαιώθηκε από εκπρόσωπο της τελευταίας. Εναν χρόνο μετά, παραμένει στο σκοτάδι η μηνιαία αμοιβή του αμερικανικού οίκου, που ιδρύθηκε το 1848 στη Νέα Ορλεάνη από 3 Γαλλοεβραίους μετανάστες, ως κατάστημα ρούχων.
Η Lazard δεν έμεινε στον χώρο της ένδυσης. Ασχολήθηκε σύντομα με το εμπόριο χρυσού, με υποκαταστήματα σε Παρίσι και Λονδίνο, και από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα ανήκει στην ελίτ των επενδυτικών οίκων. Ημέρες δόξας γνώρισε την τελευταία 40ετία, όταν στα ηνία βρισκόταν ο Felix Rohatyn. Ο Rohatyn, που διετέλεσε πρέσβης των ΗΠΑ στη Γαλλία κατά τη δεύτερη θητεία Μπ. Κλίντον, προσελήφθη πάλι προ ενάμισι έτους στη Lazard. Θεωρείται ο άνθρωπος που απέτρεψε τη χρεοκοπία της Νέας Υόρκης στη δεκαετία του ’70 και ειδικός σε θέματα αναδιάρθρωσης χρέους και χρεοκοπιών.
Η επαναπρόσληψή του, ως συμβούλου, συνδέθηκε με τις απανωτές επιτυχίες της Lazard σε ζητήματα αναδιάρθρωσης χρεών επιχειρήσεων και κρατών. Εκτός από την Αργεντινή, είχε προσληφθεί το 2009 από το Εκουαδόρ. Και άλλες χώρες εντάχθηκαν στο πελατολόγιο της επενδυτικής τράπεζας από το 2007 που ξέσπασε η διεθνής κρίση. Στην Ελλάδα, η Lazard είχε προσληφθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση ως σύμβουλος για την πώληση της Ολυμπιακής στη MIG.
Φώτης Κόλλιας
Επιστρέφουν (;) χρήματα σε όσους έκαναν γονική παροχή από τις 17-12-2010
Την ώρα που το υπουργείο Οικονομικών αναζητά απεγνωσμένα έσοδα και βάζει φόρους επί δικαίους και αδίκους, εμφανίζεται γενναιόδωρο για έχοντες που δώρισαν μεγάλα ποσά στα παιδιά τους προκειμένου να αγοράσουν κατοικία σχετικά μεγάλης αξίας. Με πρόσφατη εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών επιστρέφονται χρήματα σε όσους έχουν πραγματοποιήσει δωρεά ή γονική παροχή χρηματικών ποσών άνω των 200.000 ευρώ με τα οποία αγοράστηκε πρώτη κατοικία.
Ειδικότερα, με την εγκύκλιο που κοινοποιήθηκε σε όλες τις εφορίες και υπογράφεται από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Παντελή Οικονόμου, γνωστοποιούνται όλες οι νέες διατάξεις για την απαλλαγή από το «πόθεν έσχες» της αγοράς ή ανέγερσης ακινήτων. Η απαλλαγή από το «πόθεν έσχες» ισχύει για την αγορά ή ανέγερση ακινήτου (ανεξαρτήτως αν είναι πρώτη ή δεύτερη κατοικία) αναδρομικά από τις 17/12/2010 έως και τις 31/12/2013.
Επισημαίνεται ότι η απαλλαγή από το «πόθεν έσχες» συνοδεύεται και από απαλλαγή από τον φόρο και για τις δωρεές και για τις γονικές παροχές χρηματικών ποσών που πραγματοποιούνται αποκλειστικά για την αγορά ή ανέγερση ακινήτων. Αυτό σημαίνει ότι όσοι δωρίζουν χρηματικά ποσά δεν καταβάλλουν κανέναν φόρο, εφόσον με τα ποσά αυτά ο λήπτης της δωρεάς ή της γονικής παροχής αγοράζει ή χτίζει κάποιο ακίνητο. Επειδή όμως η διάταξη ισχύει αναδρομικά (από 17/12/2010) το υπουργείο ενημερώνει τις εφορίες ότι εφόσον εμφανιστούν (στην Εφορία) και υποβάλουν ανακλητική δήλωση φόρου δωρεάς ή γονικής παροχής όσοι πλήρωσαν φόρο για να δωρίσουν ή να δώσουν στα παιδιά τους χρηματικά ποσά μετά τις 17/12/2010 έως και σήμερα για την αγορά – ανέγερση πρώτης κατοικίας δικαιούνται να πάρουν πίσω το ποσό του φόρου που κατέβαλαν.
Αυτό ισχύει για δωρεές χρηματικών ποσών και γονικές παροχές άνω των 200.000 ευρώ, που ήταν μέχρι και την ψήφιση του εφαρμοστικού νόμου το απαλλασσόμενο ποσό από το «πόθεν έσχες» για την αγορά πρώτης κατοικίας. Επειδή πλέον δεν υπάρχει όριο στο απαλλασσόμενο ποσό, κι αυτό ισχύει αναδρομικά, πολλοί φορολογούμενοι που δώρισαν στα παιδιά τους σημαντικά ποσά για να αγοράσουν ακίνητα κάποιας αξίας δικαιούνται τώρα να πάρουν πίσω τον φόρο που πλήρωσαν. Το γιατί το υπουργείο Οικονομικών επιλέγει να επιστρέψει πολύτιμα έσοδα σε κατά τεκμήριο ευκατάστατους φορολογουμένους που με τα χρήματα που έδωσαν στα παιδιά τους τα τελευταία αγόρασαν ακίνητα αντικειμενικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ (δηλαδή εμπορικής μπορεί και 400.000 ευρώ) μόνο στην Καραγιώργη Σερβίας το ξέρουν. Μήπως τους περισσεύουν τα χρήματα ή μήπως κάποιοι μεγαλόσχημοι πρέπει να πάρουν πίσω τον φόρο μερικών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ που πλήρωσαν όταν δεν ίσχυε η σημερινή μεγάλη φοροαπαλλαγή;
