Στις 22 Δεκέμβρη οι τρεις κυβερνήσεις κατέληξαν σε μια κοινή δέσμευση: Να υψώσουν κοινό ανάχωμα έναντι του ισλαμοφασίζοντος αυτοκρατορισμού
Οι διεθνείς φιλίες και η σύμπηξη συμμαχιών είναι ωφέλιμο να μην οικοδομούνται επί ανερμάτιστων συναισθηματισμών ή και διάχυσης ευσεβών πόθων των εκάστοτε πολιτικών ηγεσιών. Απεναντίας, η αμοιβαιότητα, η σύγκλιση ή και η σύμπτωση καμιά φορά των επί του πεδίου συμφερόντων πρέπει να είναι η πυρακτωμένη ουσία τους.
- Του Γιώργου Κόκλα*
Το βάθρο επί του οποίου κάθε λόγος να θεμελιώνεται με απτό περιεχόμενο. Η επί της αρχής αυτή διαπίστωση μας γλιτώνει από κάθε πιθανή διάψευση και παλινωδία του μέλλοντος. Κυρίως, δε, από τυχόν διαθλαστικές υπερβασίες και ολισθήματα ιδεαλιστικής τυπολογίας… Αυτή είναι μία απαραίτητη προϋπόθεση, προκειμένου να κρίνουμε ψύχραιμα, ψυχρά και άκρως ορθολογικά τα τεκταινόμενα του διεθνούς γίγνεσθαι, που λαμβάνουν χώρα σε μία διεθνή αρένα άτεγκτων και αντίρροπων τάσεων και βουλήσεων.
Στις 22 Δεκέμβρη, σε μία χρονική συγκυρία η οποία βρίθει από συμβολισμούς1, οι κυβερνήσεις του Ισραήλ, της Ελλάδος και της Κυπριακής Δημοκρατίας κατέληξαν σε μια κοινή δέσμευση. Να υψώσουν κοινό ανάχωμα έναντι του ισλαμοφασίζοντος αυτοκρατορισμού. Να αναχαιτίσουν επί του πεδίου κάθε επιβουλή του ερντογανικού αναθεωρητισμού. Να αποτελέσουν κόλαφο έναντι οιουδήποτε αυτοκρατορικού δρώντος, που υποβλέπει τα κεκτημένα και τα δίκαιά τους και να συγκροτήσουν μία κοινή δύναμη ταχείας επέμβασης σε Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ, με παράλληλες ασκήσεις και σημαντικότατες εξοπλιστικές συμφωνίες.
Παράλληλα και επάλληλα αυτή τους η απόφαση πλαισιώθηκε και από την εκπεφρασμένη βούλησή τους να οικοδομήσουν τη συνεργασία τους επί απτών, οικονομικών συμφερόντων. Συγκεκριμένα, οι τρεις δρώντες ανανέωσαν τη δέσμευσή τους να λειτουργήσουν ως προμηθευτές ενέργειας για την ενεργοβόρο αγορά της Ε.Ε., μέσω της ηλεκτρικής διασύνδεσης του Great Sea Interconnector, του Οικονομικού Διαδρόμου Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης (IMEC), της αναβίωσης του αγωγού EastMed (σε μικρότερη κλίμακα). Και το σημαντικότερο: Ολα αυτά τα σχέδια, που θα συνδέουν γεωοικονομικά τους τρεις συμμάχους, θα πλαισιώνονται από την αμέριστη συμπαράσταση της ατλαντικής υπερδύναμης του συντηρητικού Donald Trump.
Στρατηγική εμβάθυνση
Καίτοι, οι ακαδημαϊκές φωνές που συνιστούσαν την περαιτέρω στρατηγική εμβάθυνση των ελληνο-ισραηλινών σχέσεων είχαν από νωρίς αρθρωθεί (Φεβρουάριος του 20032), επί παραδείγματι εκείνη του καθηγητή Ιωάννη Θ. Μάζη και των συν αυτώ Ελλήνων γεωπολιτικών επιστημόνων, και είχαν παραβλεφθεί ή και υποτιμηθεί ως ριζοσπαστικές ή και παρωχημένες από θεσμικούς ή παραθεσμικούς φορείς της ημεδαπής, και παρότι οι τριμερείς δεσμοί συνεργασίας είχαν ήδη εκκινήσει την επαύριο της διάρρηξης των τουρκο-ισραηλινών σχέσεων (2009), έπρεπε να φθάσουμε στην αλλαγή του ενοίκου του Λευκού Οίκου, ώστε να οδηγηθούμε -καταναγκαστικώς- στην πράξη διάνοιξης νέων προοπτικών συνεργασίας.
Ομως, γιατί; Γιατί έπρεπε να περάσει όλο αυτό το χρονικό διάστημα σχεδόν ανεκμετάλλευτο; Ισως γιατί οι μεγάλες αλλαγές κυοφορούνται επί μακρόν… Ισως πάλι η φορά των γεγονότων της συγχρονίας να ήταν τόσο κατεπείγουσα και αδήριτη όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν. Πιθανόν βέβαια να ισχύουν και όλα τα ανωτέρω. Ομως, ένα είναι το πλέον βέβαιο: Καμία από τις θετικές αυτές εξελίξεις δεν θα είχε σαρκωθεί άνευ της προνοητικότητας και του άκρως σοβαρού στρατηγικού σχεδιασμού ασφαλείας που διέπει την κυβέρνηση της Ιερουσαλήμ. Πραγματικά, δεν μπορεί κανείς παρά να επαινέσει την κουλτουραλική συγκρότηση ασφαλείας του Ισραήλ και τον στρατηγικό ορθολογισμό του.
Παρότι εμπλέκεται στρατιωτικά σε τακτικό επίπεδο, δεν χάνει την ευρύτερη εικόνα, που υφίσταται σε στρατηγικό επίπεδο. «Ψυχανεμίζεται» και σταθμίζει την αίολη και ανερμάτιστη στάση της γερμανο-βορειοευρωπαϊκής αυτοκρατορίας (κατ’ ευφημισμόν Ε.Ε.), η οποία αφενός επιδιώκει την απροϋπόθετη συνεργασία της Αγκυρας3 σε επίπεδο βιομηχανικής παραγωγής στρατιωτικών εξοπλισμών, μέσω του χρηματοδοτικού μηχανισμού Security Action for Europe (SAFE) και αφετέρου την εξοπλίζει περαιτέρω μέσω της συγκατάβασής της για την πώληση των πολεμικών αεροσκαφών 4,5ης γενιάς, Eurofighter.
Το σημαντικότερο όμως στοιχείο είναι ότι σχεδόν σύμπασα η Ε.Ε. παραβλέπει το γεγονός ότι η Αγκυρα συνεργάζεται αγαστά με τη μήτρα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, που εδρεύει στο Κατάρ και η οποία εναρμονίζει τις διάφορες συνιστώσες του Ισλάμ (σουνιτική και σιιτική) σε μία αυτοκρατορική συσσωμάτωση, επί τη βάσει συγγενικών θρησκευτικών δεσμών. Η τελευταία αυτή αυτοκρατορική οντότητα με την πολλαχώς παρεμβαίνουσα οικονομική της ευρωστία (και με τις σημαίνουσες ενεργειακές της δυνατότητες) ευνοεί την προώθηση της ισλαμικής σφαίρας επιρροής στη γηραιά ήπειρο και την αποδοχή ενός άκρατου «μεταναστευτισμού» σε αυτήν, δημιουργώντας έτσι συνεκδοχικά τις αναγκαίες συνθήκες ειρηνικής (;) επικράτησης4.
Ηγεμονικές βλέψεις
Και η Τουρκία; Η Τουρκία, μη έχουσα μία πρόσφατη στρατιωτική ήττα επί του πεδίου, πάσχει από υπερφίαλες ηγεμονικές βλέψεις και θεάται εαυτόν ως ηγέτιδα δύναμη των απανταχού μουσουλμάνων. Καίτοι νατοϊκός δρών, τοποθετεί εαυτόν στο επίκεντρο μίας πανισλαμικής και παντουρανικής αυτοκρατορίας και επιδιώκει -παντεί σθένει- την επέκταση της ισλαμιστικής σφαίρας εις βάρος των Αθηνών, της Λευκωσίας και των Ιεροσολύμων, τόσο σε Αιγαίο και σε ανατολική Μεσόγειο όσο και σε Συρία, Μέση Ανατολή και Σομαλία.
Η ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσική Ομοσπονδία και η αυθαίρετη αναγόρευσή της σε αποκλειστικό πάροχο ενεργειακού μείγματος της Δύσης, η οποία επίσης θέλει να κανοναρχεί πλήρως τις ενεργειακές εξελίξεις που επισυμβαίνουν στον ευρύτερο περίγυρό της, αφενός εγείρουν σημαίνοντα διλήμματα ασφαλείας και αφετέρου αποτελούν και την έσχατη εκτροπή τους… Την υπέρτατη ύβρη που επισύρει τη νέμεση… Αυτό ακριβώς επισήμανε με τρόπο εύγλωττο και η Τριμερής Σύνοδος Κορυφής της 22ας Δεκεμβρίου, εκ στόματος του Ισραηλινού πρωθυπουργού.
«Σε όσους πιστεύουν ότι μπορούν να αποκαταστήσουν την αυτοκρατορία τους, τους λέμε ότι αυτό δεν θα συμβεί. Είμαστε αποφασισμένοι να αμυνθούμε. Και είμαστε τρεις δημοκρατίες, που προωθούν την ελευθερία, την ευημερία και την ασφάλεια». Αναμφίλεκτα, λοιπόν, το Ισραήλ προτίθεται και η Κύπρος συμπαρίσταται σε αυτό το προανάκρουσμα εγρήγορσης… Η Ελλάς όμως είναι διατεθειμένη να ανταποκριθεί στο κάλεσμα των καιρών και να επιδείξει τη δέουσα αξιοπιστία ή η πολιτική της ηγεσία πιέζεται και συνθλίβεται από προκρούστεια διλήμματα, σχήματα και προσχήματα, ψευδώνυμα και προσωπεία; Οψόμεθα…
1. Για τον εβραϊκό λαό η ημέρα συμπίπτει χρονικά με την κορύφωση της «γιορτής της Απελευθέρωσης» (Χαγκ Χανουκά), ενώ για τους Ελληνορθοδόξους ταυτίζεται με την προσμονή της γέννησης του Θεανθρώπου και της έναρξης του νέου ημερολογιακού έτους.
2. Η αρχική δημοσίευση του κ. Μάζη κατά την οποία προτείνεται η ελληνο-ισραηλινή προσέγγιση εντοπίζεται χρονικά στην εφημερίδα της «Απογευματινής» στις 19 Φεβρουαρίου 2003 (Μάζης, Γεωπολιτικά Ζητήματα στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή, 2018, σελ. 1.114).
3. Προς επίρρωση των ανωτέρω, αναφέρουμε την πρόσφατη δήλωση του Γερμανού καγκελαρίου Josef Merz κατά την τελευταία επίσκεψή του στην Αγκυρα (Οκτώβριος του 2025): «Θέλουμε να δούμε την Τουρκία στην Ε.Ε.» Διαθέσιμο στην ιστοσελίδα: https://www.haberler.com/haberler/turkiye-avrupa-birligi-ne-girecek-mi-19203482-haberi.
4. Πρόσφατες δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου Donald Trump επισημαίνουν την άνευ προηγουμένου αλλοίωση της πολιτισμικής φυσιογνωμίας των πάλαι ποτέ μεγάλων Δυνάμεων της γηραιάς ηπείρου.
Διαθέσιμο:
Ανάρτηση από: 09/12/2025.
* Τουρκολόγος ΤΣΤΣΑΣ/ΕΚΠΑ, υποψήφιος δρ Γεωπολιτικής, EΚΠΑ
