Οταν υπογράφεται μια διεθνής συνθήκη, από την οξυδέρκεια, τη στρατηγική σκέψη και πρόβλεψη και την ωριμότητα των πολιτικών και των διπλωματών που συμμετέχουν στη διαδικασία δοκιμάζονται τα αντανακλαστικά αλλά και η ίδια η τύχη ενός ολόκληρου έθνους. Αν και υπάρχει η άποψη ότι τις μεγάλες διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες τις γράφουν άλλοι για εμάς, και εννοούμε ξένες μεγάλες δυνάμεις που έχουν στρατηγικά συμφέροντα στην περιοχή.
Το 1923, στις διαπραγματεύσεις που προηγήθηκαν της υπογραφής της Συνθήκης της Λωζάννης, από την οποία μόλις πριν από μερικές εβδομάδες συμπληρώθηκαν 90 χρόνια, όταν αποφασίστηκε η υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών, ζητήθηκε από την Ελλάδα να μη συμπεριληφθούν στην ανταλλαγή οι Ελληνες της Κωνσταντινούπολης, της Ιμβρου και της Τενέδου, για να διατηρηθεί το ποίμνιο και έτσι να προστατευτεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Κατ’ αναλογίαν και επ’ αμοιβαιότητι, προτάθηκε να εξαιρεθούν της ανταλλαγής οι μουσουλμάνοι της ελληνικής Θράκης.
Δηλαδή, οι πολιτικοί και οι διπλωμάτες μας που συμμετείχαν στην ομάδα που διαπραγματεύθηκε στη Συνθήκη της Λωζάννης δέχτηκαν να συζητήσουν και τελικά συμφώνησαν να εξαιρεθούν της ανταλλαγής μουσουλμανικοί πληθυσμοί, κυρίως αγροτικοί, που κατοικούσαν σε απομονωμένες ορεινές περιοχές της ελληνικής επικράτειας, κοντά στα σύνορα με την Τουρκία, χωρίς να υπολογίσουν όσα επακολούθησαν.
Το αμετανόητο δηλαδή τουρκικό κράτος θα συνέχιζε την πολιτική της γενοκτονίας και θα εφάρμοζε πολιτική εθνοκάθαρσης στην Πόλη, στην Ιμβρο και την Τένεδο, όπου οι Ελληνες θα ήταν εύκολα θύματα της γνωστής τουρκικής βαρβαρότητας. Κι αυτό γιατί οι αστικοί πληθυσμοί της Πόλης θα ήταν εντελώς ανυπεράσπιστοι σε πιέσεις του τουρκικού κράτους και των παρακρατικών μηχανισμών, οι δε πληθυσμοί της Ιμβρου και της Τενέδου, αποκλεισμένοι κι αυτοί, αφού κατοικούσαν σε νησιά, θα ήταν εύκολη λεία στην τουρκική αδηφαγία!
Από την άλλη πλευρά, οι Ελληνες πολιτικοί και διπλωμάτες δεν προνόησαν ότι, σε περίπτωση που εφαρμοστεί πογκρόμ από το τουρκικό κράτος εναντίον των εξαιρεθέντων της ανταλλαγής Ελλήνων, η Ελλάδα, και να ήθελε, δεν θα μπορούσε να ασκήσει πιέσεις και να πράξει το ίδιο -αν και πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει και δεν μπορεί να ισχύσει η αρχή ή έστω η «λογική» της αμοιβαιότητας στη βαρβαρότητα- στους μουσουλμάνους της Θράκης, επειδή δεν είναι εύκολο να οδηγήσεις στη φυγή αγροτικούς πληθυσμούς, που έμαθαν να ζουν κάτω από πολύ σκληρές και αντίξοες συνθήκες!
Και έστω ότι δεν έκαναν αυτές τις προχωρημένες σκέψεις, δεν έπρεπε να σκεφτούν ότι, σε περίπτωση που κάτι πάει «στραβά», η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει πρόβλημα εθνικής ασφάλειας ή και ενότητας, λόγω του ότι η περιοχή όπου κατοικούν οι μουσουλμάνοι και συμπαγής είναι αλλά και βρίσκεται σχετικά κοντά στα σύνορα με την Τουρκία; Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να εξαιρεθούν της ανταλλαγής οι μουσουλμάνοι της Θεσσαλίας.
Ομως αυτό δεν έγινε και τελικά η εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάννης εξελίχθηκε με τον χειρότερο τρόπο για τα ελληνικά συμφέροντα, αφού οι Τούρκοι με σχέδιο εξεδίωξαν με τον πιο βάρβαρο τρόπο τους Ελληνες από την Κωνσταντινούπολη, την Ιμβρο και την Τένεδο, ενώ οι μουσουλμάνοι της ελληνικής Θράκης, ήτοι Πομάκοι, Αθίγγανοι και τουρκογενείς, αντί να εκδιωχθούν κι αυτοί, όχι μόνο αυξάνονται και πληθύνονται, αλλά «βαφτίζονται» Τούρκοι, υπό την ακατανόητη ανοχή του ελληνικού κράτους.
Ολα αυτά τα χρόνια που ήταν σε εξέλιξη αυτό το έγκλημα εναντίον των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, της Ιμβρου και της Τενέδου, δεν έγινε ποτέ μια ουσιαστική αυτοκριτική από πλευράς του ελληνικού κράτους για τα αίτια που οδήγησαν στην κατάσταση αυτή.
Επίσης, δεν έγινε ποτέ καμία ουσιαστική αυτοκριτική για το γεγονός ότι η Ελλάδα επέτρεψε το τουρκικό προξενείο στην Κομοτηνή να ασκεί κρατική εξουσία και τρομοκρατία στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς, για να γίνουν όλοι Τούρκοι.
Τώρα που υπάρχει κινητικότητα στην περιοχή και η Τουρκία βλέπει τα σύνορά της να κινδυνεύουν στα νοτιοανατολικά της, η Ελλάδα έρχεται αντιμέτωπη με μια εν εξελίξει σοβαρή κρίση στη Θράκη, με τον Τούρκο πρωθυπουργό να ετοιμάζεται να… γιορτάσει τα 100 χρόνια από την ίδρυση της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Δυτικής Θράκης».
Μήπως ήρθε η ώρα να γίνει μια ουσιαστική προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στην ελληνική Βουλή, για να συζητηθεί το θέμα υπεύθυνα και σε όλες του τις διαστάσεις;
Σάββας Καλεντερίδης
