Όλοι συνηθίζουμε, ιδίως από μια ηλικία και μετά, ν’ αναπολούμε τα παλιά αναστενάζοντας:
- Από τον Χρήστο Μπολώση
-Αχ πούναι εκείνα τα χρόνια τα όμορφα, τα ρομαντικά, που ο άνθρωποι ήταν ειλικρινείς, με αγάπη για τον γείτονα, που ο ένας νοιαζόταν για τον άλλο. Πούν’ τα χρόνια εκείνα τα παλιά, που ο έρωτας ήταν αγνός και ρομαντικός.
Και λέγοντας αυτά, σούρχεται στα χείλη και σιγοψιθυρίζεις το τραγουδάκι:
Όμορφή μ’ Αθήνα, πουν’ τα χρόνια εκείνα
πουν’ τα χρόνια εκείνα τα παλιά,
λες και σ’ είχαν άχτι και σε κάναν στάχτη
σαν γριά μ’ αχτένιστα μαλλιά
Πουν’ τα χρόνια που ξηγιόμαστε αλάνικα
και που σέρναν τα σκυλιά με τα λουκάνικα
Όμορφή μ’ Αθήνα, πουν’ τα χρόνια εκείνα
πουν’ τα χρόνια εκείνα τα παλιά.
Είναι ένα τραγούδι, που γράφτηκε το 1946, δηλαδή 75 χρόνια πριν και το τραγούδησε ο Νίκος Γούναρης, ο τροβαδούρος της εποχής εκείνης. Μερικοί λένε και σαν νάχουν δίκιο, ότι όλοι αυτοί οι νοσταλγικοί περίπατοι στο χθες, έχουν ως αφετηρία ένα και μόνο πράγμα. Ότι η αναπολών ή η αναπολούσα, τότε ήταν νεαρός ή νεαρά με όλα τα συμπαρομαρτούντα, που θα πει ομορφιά, σφρίγος, ζωντάνια, υγεία. Σήμερα, όλοι αυτοί οι αναπολούντες και αναπολούσες είναι κάτι γερόντια νούμερο 80, που τα χάπια που πίνουν δεν μετριούνται πλέον με το κομμάτι, αλλά με το κιλό, με επίσης όλα τα συμπαρομαρτούντα, που θα πει πίεση, ζάχαρο (ή σάκχαρον), ολίγον προστάτη ολίγα άλατα, ολίγον λουμπάγκο, ολίγα αρθριτικά και γενικώς ολίγον όλα εκείνα που πρέπει να έχει κάθε αξιοπρεπής ηλικιωμένος.
Βέβαια όλα αυτά τα περί ρομαντικής και αγνής εποχής, είναι λίγο τραβηγμένα αφού και τότε, όπως και σήμερα γίνονταν στυγερά εγκλήματα όπως αυτό της δολοφονίας (ανδροκτονία…) τον Ιανουάριο του 1931, του εργολάβου Δημήτρη Αθανασόπουλου από την γυναίκα του και την μητέρα της (πεθερά του θύματος) βοηθούμενες και από τον βλάκα, όπως τον χαρακτήρισε το δικαστήριο, Μοσκιό. Το έγκλημα αυτό έγινε αφορμή να γραφτούν τραγούδια («Καημένε Αθανασόπουλε τι σούμελε να πάθεις κι’ από κακούργα πεθερά τα νιάτα σου να χάσεις…»), αλλά και νούμερα επιθεωρήσεων, καθώς και μακροσκελή άρθρα και αναλύσεις (καλή ώρα όπως και σήμερα που το πήδημα του ψύλλου, γίνεται αφορμή για σχοινοτενείς αναλύσεις). Τυχεροί εκείνη την εποχή, που δεν είχαν σεισμολόγους, λοιμωξιολόγους και μετεωρολόγους…
Ακόμα, τότε, εξέχουσα θέση στην καθημερινότητα των… καθημερινών ανθρώπων είχαν οι ομηρικοί καυγάδες, άλλοτε για την προτεραιότητα στις κοινόχρηστες βρύσες για νερό, άλλοτε για τα νερά της μπουγάδας που έριχναν οι νοικοκυρές η μία στην αυλή της άλλης κ.λπ. Κοντά σε όλα αυτά να βάλουμε τον σχεδόν ανύπαρκτο δημοτικό φωτισμό, τους οικτρούς χωματόδρομους με τον κουρνιαχτό το καλοκαίρι και ένα γόνα λάσπη τον χειμώνα, τις κακορίζικες συγκοινωνίες, την ανυπαρξία τηλεφώνου και ένα σωρό άλλα που μας έδιναν την… ρομαντική καθημερινή εικόνα εκείνης της εποχής.
Όμως αν πάμε λίγο παλιότερα δηλαδή στο 1931 θ’ ακούσουμε την καντάδα
Aχ! η παλιά ταβέρνα, με τη λατέρνα και το σκουμπρί,
κάπελας όταν κέρνα, σαχλάκιας δεν κόταγε να μπει.
Kιθάρα, μαντολίνο, μεζές, τραγούδι φίνο,
Αχ! η παλιά ταβέρνα, με τα μεράκια της τα παλιά.
Έχουμε κι΄ εδώ αναπολήσεις και δωσ’ του «παλιά» κ.λπ. Και για να μη τα πολυλέμε, όλοι θυμούνται με νοσταλγία τα χρόνια της νιότης τους. Τότε που απαυτόνανε την απαυτή στον ανήφορο και κάπου κάπου, κάποιο διαμαντάκι, σκαλώνει εκεί στην άκρη του ματιού και θολώνει ακόμη την θωριά, την ήδη θολωμένη από τον… καταρράκτη.
Και βέβαια στο στόχαστρο όλων αυτών των αναπολούντων, τι άλλο από την «σημερινή νεολαία, που δεν σέβεται τίποτα, που είναι έτσι, πού είναι αλλιώς κι’ εμείς στην εποχή μας…κ.λπ». Πώς είπατε σεβάσμιε κύριε και σεβαστή κυρία; Εσείς στην εποχή σας; Λυπάμαι αλλά θα σας απογοητεύσω. Όχι εγώ δηλαδή, αλλά ο Μίμης Κατριβάνος που έγραψε την μουσική και ο Χήστος Γιαννακόπουλος που έγραψε τους στίχους και δημιούργησαν το 1940 (πριν 81 χρόνια) ένα τραγούδι, που είναι η επιτομή του τεντιμποϊσμού. Για απολαύστε το:
Έλα μια νύχτα ν’ αλητέψουμε, μια νύχτα μόνον έλα,
να πιούμε και να μπερμπαντέψουμε με λύσσα και με τρέλα.
Μέσα στους δρόμους να κυλιόμαστε με γεια μας με χαρά μας,
να ‘χουμε κάτι να θυμόμαστε και στα γεράματα μας.
Αλήθεια σκέφτεστε τι θα σκέπτονταν οι μεσήλικες του 1940 ακούγοντας την τότε χρυσή νεολαία να τραγουδά «αυτά τα αίσχη». Παρεμπιπτόντως, εκείνη η νεολαία έγραφε το Έπος του 1940! Και κάτι ακόμα. Όλο το νόημα, κρύβεται στον στίχο «… Νά χουμε κάτι να θυμόμαστε και στα γεράματά μας» και αντιλαμβάνεστε το γιατί.
Αέναος γκρίνια λοιπόν αγαπητοί μου. Το χάσμα των γενεών βλέπετε, το οποίο εδράζεται σε ένα και μόνο γεγονός: «Τα καημένα τα νιάτα τι γρήγορα που περνούν». Διαχρονική αλήθεια, που την έκανε τραγούδι ο Αττίκ και το τραγούδησε η Δανάη το 1918 παρακαλώ !!!
Και για να τελειώνουμε σιγά σιγά. Διαβάζω αυτές τις μέρες, ένα βιβλίο του γνωστού Αθηναιογράφου κ. Θωμά Σιταρά, με τίτλο «Τα Ανάλεκτα της Παλιάς Αθήνας».
Εκεί μέσα, βρίσκει κανείς πραγματικούς θησαυρούς σχετικώς με το πώς ζούσαν οι παππούδες και οι προπαππούδες μας. Αστείες ιστορίες, οικογενειακά δράματα, χρονογρα-φήματα γιγάντων του πνεύματος (Ψαθάς, Παλαιολόγος, Ξενόπουλος, Α.Κ. Ευαγγελίδης, Κων. Σκόκος, Σωτήρης Σκίπης κ.α.), θεατρικά στιγμιότυπα, κοινωνική ζωή, γαστριμαργικές συνήθειες (οι πρόγονοι του Λαζάρου, του Πετρετζίκη και των άλλων παιδιών), ακόμη και αθλητικές ειδήσεις. Μια τέτοια λοιπόν βρήκα και το πώς γλύτωσα το εγκεφαλικό ένας Θεός το ξέρει. Σας την παραθέτω:
Πώς σας φαίνεται; Τρέλα δεν είναι; Ιδίως εκείνο το «ΤΟ ΓΕΥΜΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ». Ενδιαφέρον έχουν και ο συνθέσεις των ομάδων. Τερματοφύλακας του Ολυμπιακού ο Αχιλλέας Γραμματικόπουλος, μετέπειτα διαιτητής. Αντιλαμβάνεσθε τι θα ήταν τα σφυρίγματά του. Μάλλον οι διαιτησίες του συνέβαλαν το να καταργηθούν τα γεύματα μετά τον αγώνα. Ακόμα τρεις Ανδριανοπουλαίοι από τους πέντε που αγωνίζονταν τότε στον Ολυμπιακό. Αμ στον Παναθηναϊκό; Τι Μεσάρης, τι Τσολίνας, τι Μηγιάκης, τι, τι, τι. Μυθικά ονόματα.
Όμως μη μου πείτε! Ειδυλλιακή ατμόσφαιρα. Μπορείτε να φανταστείτε σήμερα, μετά έναν αγώνα Παναθηναϊκού – Ολυμπιακού να επακολουθήσει γεύμα; Μπορεί βέβαια και να γίνει αυτό, το μενού όμως θα περιλαμβάνει τον σέντερ φορ του Παναθηναϊκού και το αριστερό χαφ του Ολυμπιακού. Ένα σοβαρότατο πρόβλημα, θα είναι και σε ποια γλώσσα θα συνεννοούνται οι συνδαιτυμόνες. Αλλά αυτό ίσως μας απασχολήσει κάποια άλλη φορά. Πάντως και για νάμαστε δίκαιοι, μετά το χθεσινό ντέρμπι των αιωνίων στο «Γ. Καραϊσκάκης», η ατμόσφαιρα σήκωνε ένα γεύμα…
Αλλά, από αλλού το ξεκινήσαμε και τώρα στο τέλος το ξεστρατίσαμε. Αχ μας παρέσυρε η σημερινή νεολαία…
Για να σας αποζημιώσω σας στέλνω μια διεύθυνση που όταν την ανοίξετε θα σας φέρει αναμνήσεις μιας άλλης εποχής. Εάν ζείτε ακόμα στην ωραία ρομαντική και παλιά εποχή του 1960 και δεν ξέρετε τι θα πει ηλεκτρονικός υπολογιστής, σάϊτ, λινκ κ.λπ., τότε ρίξτε τα μούτρα σας και απευθυνθείτε στα εγγόνια σας (ναι ναι στη νέα γενιά…), να σας το ανοίξουν και απολαύστε το
