Μία εικόνα της Μπριζίτ Μακρόν στάθηκε ικανή να προκαλέσει θόρυβο στη Γαλλία, όχι όμως για πολιτικούς λόγους αλλά για επικοινωνιακούς χειρισμούς αμφίβολης αισθητικής.
Η Πρώτη Κυρία εμφανίστηκε σε επίσημη εκδήλωση υψώνοντας το μεσαίο της δάχτυλο, μια χειρονομία που παγκοσμίως θεωρείται προσβλητική, στο πλαίσιο καμπάνιας ενημέρωσης για τη σπάνια νευρομυϊκή πάθηση Charcot-Marie-Tooth, γνωστή και ως νόσος του Σαρκό.
Η πρόθεση και το αποτέλεσμα: δύο διαφορετικές ιστορίες
Η παρουσία της Μπριζίτ Μακρόν στην εκδήλωση είχε ως στόχο την υποστήριξη της δημιουργίας του πρώτου γαλλικού ερευνητικού Ινστιτούτου για τη νόσο του Σαρκό. Ωστόσο, η χειρονομία που υιοθέτησαν οι διοργανωτές της καμπάνιας όχι μόνο τράβηξε τα φώτα της δημοσιότητας μακριά από το ζήτημα της ασθένειας, αλλά προκάλεσε και αμηχανία.
Στην καμπάνια, η οργάνωση ARSLA (Σύνδεσμος για την Έρευνα στη Νόσο SLA) παρουσίασε το μήνυμα: «Όσο μας απομένουν δυνάμεις»
συνοδευόμενο από φωτογραφίες ανθρώπων που σηκώνουν το μεσαίο τους δάχτυλο.
Η χειρονομία παρουσιάστηκε ως σύμβολο αντίστασης απέναντι στη νόσο, αλλά η επιλογή της εικόνας προκάλεσε αναπόφευκτα σύγχυση, καθώς στο δημόσιο λόγο παραμένει εδώ και δεκαετίες ταυτόσημη με την επιθετικότητα ή την προσβολή.
Πώς εξήγησε την επιλογή της η ARSLA
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του οργανισμού:
«Το σήκωμα του δαχτύλου αποτελεί πραγματική προσπάθεια για όσους πάσχουν από SLA. Γι’ αυτούς, είναι ένα μικρό αλλά ηρωικό επίτευγμα που συμβολίζει την αποφασιστικότητά τους.»
Η λογική πίσω από την καμπάνια ήταν πως η απλή κίνηση της ανύψωσης ενός δαχτύλου — για πολλούς ασήμαντη — αποτελεί καθημερινό αγώνα για τα άτομα με νευρομυϊκές νόσους. Έτσι, μετατράπηκε σε μήνυμα «μαχητικής αξιοπρέπειας» προς την αρρώστια.
Όταν ο συμβολισμός σκοντάφτει στην επικοινωνία
Η εικόνα της Μπριζίτ Μακρόν με το μεσαίο δάχτυλο υψωμένο αποτέλεσε μοιραία επικοινωνιακό ρίσκο. Παρά τον φιλανθρωπικό σκοπό, ο συνδυασμός πολιτικού προσώπου υψηλής συμβολικής θέσης και προκλητικής χειρονομίας δεν έμεινε ασχολίαστος.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η κριτική κινήθηκε από ειρωνικά σχόλια μέχρι καταγγελίες περί «κακής αισθητικής» και «ασέβειας». Δεν έλειψαν όμως και οι φωνές υπεράσπισης, που θεώρησαν την καμπάνια τολμηρή και αποτελεσματική στην προσέλκυση προσοχής.