Στην αντιπαλότητα Ισραήλ – Τουρκίας και στις σοβαρές απειλές που θα αντιμετωπίσουν Κύπρος και Ελλάδα από τη μετατροπή της Τουρκίας σε περιφερειακή δύναμη θα πρέπει να αναζητηθεί ο κοινός τόπος συμφερόντων Αθήνας – Λευκωσίας – Τελ Αβίβ
Η ανατροπή του Μπασάρ αλ Ασαντ και η ανάληψη της εξουσίας από τον Αχμέτ αλ Σάρα οδήγησαν σε ανατροπή των ισορροπιών και εκδίωξη του Ιράν από τη Συρία, ανοίγοντας τον δρόμο στην Τουρκία για να διεκδικήσει τον έλεγχο της χώρας αυτής και τη μετατροπή της σε ένα νεοοθωμανικό προτεκτοράτο.
- Του Σάββα Καλεντερίδη
Μια τέτοια εξέλιξη θα ενισχύσει τον ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή, ενώ θα ανοίξει τον δρόμο για οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με τη Συρία, με όρους ανάλογους με εκείνους που χρησιμοποιήθηκαν στο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Αυτό θα έχει καταστροφικές συνέπειες για την Κύπρο και θα ενισχύσει τις θέσεις της Τουρκίας στο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Επίσης, μια τέτοια εξέλιξη θα διευκολύνει τον έλεγχο και του Λιβάνου από την Τουρκία, ενώ θα καταστήσει ευκολότερη την προσέγγιση Τουρκίας – Αιγύπτου, κάτι που αποτελεί κεντρικό στόχο για την Αγκυρα, που, δεδομένου του ελέγχου που ασκεί και στη Λιβύη, «ονειρεύεται» να μετατρέψει την ανατολική Μεσόγειο σε «μουσουλμανική λίμνη». Αντιλαμβάνεται ο καθείς ότι μια τέτοια εξέλιξη θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τα ελληνικά συμφέροντα σε Κύπρο, ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο, ενώ απομονώνει εντελώς και το Ισραήλ.
Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που το Ισραήλ αντιτίθεται σθεναρά στην αύξηση της επιρροής της Αγκυρας επί του καθεστώτος Αχμέτ αλ Σάρα και τη δημιουργία αεροπορικών και στρατιωτικών βάσεων της Τουρκίας σε συριακό έδαφος. Ομως ο αγώνας αυτός επί του εδάφους και του εναέριου χώρου της Συρίας μεταξύ Ισραήλ – Τουρκίας είναι δύσκολος και αμφίρροπος, δεδομένου ότι και οι δύο χώρες είναι σύμμαχοι των ΗΠΑ.
Κάπου εκεί, στην αντιπαλότητα Ισραήλ – Τουρκίας και στις σοβαρές απειλές που θα αντιμετωπίσουν η Κύπρος και η Ελλάδα από τη μετατροπή της Τουρκίας σε περιφερειακή δύναμη που θα ελέγχει και την ανατολική Μεσόγειο, θα πρέπει να αναζητηθεί και να καθοριστεί ο κοινός τόπος συμφερόντων Ελλάδος – Κύπρου – Ισραήλ και να προσδιοριστούν με ακρίβεια οι υποχρεώσεις της κάθε πλευράς σε μια στρατηγική συμφωνία.
Ειδάλλως, υπάρχει κίνδυνος Ελλάδα και Κύπρος να διαθέσουμε πολλά δισεκατομμύρια ευρώ για αγορά οπλικών συστημάτων από το Ισραήλ, να του προσφέρουμε αρκετά σε διάφορους τομείς και αυτό να μην είναι δεσμευμένο για τίποτα έναντι ημών. Πέραν δε τούτου, μη υπαρχούσης μιας τέτοιας συμφωνίας, αφήνουμε ανοικτό το ενδεχόμενο μελλοντικής σύμπραξης της Τουρκίας με το Ισραήλ, έπειτα από πιέσεις των ΗΠΑ, ακόμα και σε τομείς, όπως τα ενεργειακά, που θα πλήττουν τα ελληνικά συμφέροντα σε Κύπρο και Ελλάδα.
Αλλωστε, όπως προκύπτει από ανάλυση που δημοσιεύτηκε στις 10 Οκτωβρίου σε μεγάλη εφημερίδα του Ισραήλ, τη «Yedioth Ahronoth», κάποιοι και στις δύο χώρες «ψάχνονται» για την επόμενη ημέρα στις τουρκοϊσραηλινές σχέσεις. Η «Yedioth Ahronoth», μία από τις κορυφαίες εφημερίδες του Ισραήλ, δημοσίευσε μια ανάλυση για το πρόσωπο του επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (MIT) Ιμπραήμ Καλίν.
Η ανάλυση
Τα κυριότερα σημεία της εν λόγω ανάλυσης, που υπογράφει ο δημοσιογράφος Smadar Perry, είναι τα εξής:
…Πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του στη MIT, ο Καλίν κατείχε τον τίτλο του «Προεδρικού Εκπροσώπου» για εννέα χρόνια. Υψηλόβαθμοι Ισραηλινοί αξιωματούχοι που διατηρούν ακόμη επαφή μαζί του τονίζουν ότι ο Καλίν δεν ήταν απλώς ο επίσημος εκπρόσωπος της Αγκυρας. Ο Ερντογάν τού έχει απόλυτη εμπιστοσύνη· τον αποκαλούσαν «σκιά του προέδρου».
…Ο Καλίν διατηρεί στενή σχέση με τον διευθυντή της Μοσάντ, Ντάντι Μπαρνέα, τον πρώην διευθυντή της Σιν Μπετ, Ρόνεν Μπαρ, και τον πρόεδρο του ισραηλινού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, Τσάχι Χανέγκμπι. Αναφέρεται επίσης ότι «παρακολουθούσε στενά» την Ιρίτ Λίλιαν, η οποία μέχρι πρόσφατα ήταν πρέσβειρα του Ισραήλ στην Αγκυρα, και την προσκαλούσε συχνά σε συναντήσεις μεγάλης κλίμακας. Ο Καλίν άκουγε τις εκτιμήσεις της ισραηλινής πλευράς για την κατάσταση λέξη προς λέξη.
…Ενώ ο Ερντογάν περιστασιακά επιτίθεται στο Ισραήλ, ο Καλίν βλέπει την κατάσταση με πολύ πιο περίπλοκο τρόπο. Από τη μία πλευρά ασπάζεται την άποψη του προϊσταμένου του ότι «το Ισραήλ προκαλεί μεγάλη ζημιά στον λαό της Γάζας», αλλά, από την άλλη, η δεινή θέση των Ισραηλινών ομήρων που κρατούσε η Χαμάς τον επηρέαζε πραγματικά συναισθηματικά.
…Ο Καλίν κατανοεί και αποδέχεται το κράτος του Ισραήλ και, ως επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της Τουρκίας, διατηρεί σιωπηλά επαγγελματική επαφή με τους Ισραηλινούς ομολόγους του. Ενα μικρό δείγμα αυτού φάνηκε στο Σαρμ ελ Σέιχ την περασμένη εβδομάδα: ο στρατηγός Νιτζάν Αλόν, επικεφαλής του Κέντρου Ομήρων και Αγνοουμένων των Ισραηλινών Δυνάμεων Αμυνας, πλησίασε τον Καλίν και τον αγκάλιασε πολύ φυσικά.
…«Δεν είναι εχθρός του Ισραήλ» λέει ένας ανώτερος αξιωματούχος των μυστικών υπηρεσιών που τον περιέγραψε. «Παρόλο που δεν έχει στρατιωτικό υπόβαθρο, είναι ένα εξαιρετικά έξυπνο, ηθικό, διανοούμενο άτομο, και έχει επίσης ένα ιδιαίτερο χόμπι». Το χόμπι που ανέφερε ο αξιωματούχος είναι το επτάχορδο τουρκικό όργανο που ονομάζεται μπαγλαμάς. Ο Καλίν το παίζει και τραγουδάει παραδοσιακά τουρκικά τραγούδια με τη δική του φωνή.
…Ο επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών ανακοίνωσε επίσης ότι η χώρα του όχι μόνο θα παρακολουθεί την κατάπαυση του πυρός, αλλά προετοιμάζεται επίσης να στείλει εκατοντάδες εργάτες για την ανοικοδόμηση της Γάζας.
…Ο Καλίν θέλει να ανοικοδομήσει σταδιακά και προσεκτικά τις σχέσεις του με το Ισραήλ. Σύμφωνα με άτομα που βρίσκονται στο περιβάλλον του Καλίν, θέλει να εκτονώσει αυτές τις εντάσεις με το Ισραήλ στέλνοντας έναν Τούρκο πρέσβη στο Τελ Αβίβ και δεχόμενος έναν Ισραηλινό πρέσβη στην Αγκυρα. Ο Καλίν θέλει επίσης να ξαναρχίσουν οι πτήσεις των Τουρκικών Αερογραμμών προς το αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν, να επιστρέψουν οι Ισραηλινοί τουρίστες και να συνεχιστεί η ευρεία συνεργασία των δύο χωρών στη γεωργία και στο εμπόριο.
…Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που η τουρκική πλευρά, διά στόματος Ιμπραήμ Καλίν, άσκησε σοβαρές πιέσεις στην ηγεσία της Χαμάς, για να αποδεχθεί το σχέδιο Τραμπ. Στόχος ήταν ο κατευνασμός του Ισραήλ και η προετοιμασία για την επόμενη ημέρα στις τουρκοϊσραηλινές σχέσεις. Γι’ αυτό είναι επιβεβλημένη η υπογραφή μιας συμφωνίας μεταξύ Ελλάδος – Κύπρου – Ισραήλ, στην οποία να καταγράφονται με ακρίβεια οι υποχρεώσεις της κάθε πλευράς.
Ειδάλλως…
